هر چند وضعیت افراد در عالم آخرت کاملا متفاوت و مختلف خواهد بود و تصمیم گیری در خصوص سرنوشت نهایی همه انسان ها در دست خداوند است، اما بر اساس آیات و روایات به طور کلی می توان گفت: تقریبا اکثریت انسان ها پس از تحمل عذابی کوتاه یا طولانی به بهشت می روند، ولی در هر حال این امر کلیت نداشته و شامل همه انسان ها نخواهد بود.

شخصی را در نظر بگیرید که ایمان دارد، ولی به خاطر ضعف ایمان‌، گناهان کبیره انجام داده، این فرد اگر توبه نکرده باشد، با سختی جان دادن یا عذاب برزخ یا شفاعت یا تحمّل عذاب موقت جهنم پاک گردیده‌، به بهشت می‌رود؛ در واقع عذاب برای او حکم تطهیر و درمان از پلیدی گناه را دارد.

اکثر انسان ها که آمیخته ای از خوبی ها و بدی ها را دارا هستند، همین وضعیت را دارند؛ زیرا مبنای برخورد خداوند با گنهکاران، رحمت و بخشایش و گذشت است.

آیات متعدد قرآن که از «غفور» و « رحیم» بودن خداوند نام برده، می تواند اشاره به همین مطلب داشته باشد.

در مورد خروج برخى از اهل جهنم از آن مکان و ورودشان در بهشت، روایات زیادى وارد شده است از جمله:

- ابى بصیر گوید: از امام باقر شنیدیم که فرمود: مردمى از آتش خارج مى‏شوند... و به بهشت وارد مى‏گردند. (تفسیر المیزان، ج 11، ص 39 )

اما در کنار این اکثریت، عده ای از جهنمیان هم هستند که به عذاب ابدی گرفتار بوده، امکان نجات از دوزخ را ندارند. بنابر آیات و روایات، بعضى از گناهان مانند شرک و کفر و نفاق موجب عذاب ابدى است. این در صورتى است که صاحب آن بدون توبه واقعى بمیرد.

برخی از مفسران، «خلود» را در بعضی از این آیات به معنای مدت طولانی تفسیر کرده‌اند، نه حضور دائمی و همیشگی؛ اما در هر حال یقینا برخی از گنهکاران همانند مشرکان هیچ گاه مورد عفو و رحمت قرار نگرفته و امکان طهارت و پاک شدن برای آنان وجود ندارد

پاره‏اى از افرادی که وعده خلود و جاودانگی در عذاب به آن ها داده شده، به علاوه مشرکان که به آن اشاره شد، عبارتند از:

1. کسى که مۆمنى را عمدا به قتل رساند. ( نساء 96)

2. کسى که با خدا و رسولش به مبارزه بر مى‏خیزد. ( توبه 63)

3. کسى که خدا و رسولش را نافرمانى کند و به حدود و احکام الهى تجاوز کند. ( نساء 14)

4. کافران و تکذیب کنندگان آیات الهى. ( بقره 39 )

5. مرتکبین گناه که آثار گناه سراسر وجودشان را گرفته باشد. ( بقره 81)

6. مرتدى که کافر از دنیا برود. (بقره 217)

البته برخی از مفسران، «خلود» را در بعضی از این آیات به معنای مدت طولانی تفسیر کرده‌اند، نه حضور دائمی و همیشگی؛ اما در هر حال یقینا برخی از گنهکاران همانند مشرکان هیچ گاه مورد عفو و رحمت قرار نگرفته و امکان طهارت و پاک شدن برای آنان وجود ندارد.

منابع : تبیان 
سایت پرسمان